“Cơ sở dữ liệu” là môn học cơ sở của chuyên ngành công nghệ thông tin, bất kỳ sinh viên chuyên ngành này cũng cần nắm vững và sử dụng thành thạo kiến thức về cơ sở dữ liệu để sử dụng cho công việc sau này. Tuy nhiên, đây cũng là môn học khó hiểu với nhiều sinh viên, nhất là giai đoạn thiết kế cơ sở dữ liệu. Bài viết dưới đây hy vọng sẽ giúp các bạn dễ dàng hơn trong việc tiếp cận môn học này.
Cơ sở dữ liệu là gì?
Bạn hiểu cơ sở dữ liệu là gì?
Có thể hiểu: Cơ sở dữ liệu là cách thức tổ chức lưu trữ dữ liệu hiệu quả nhằm đảm bảo việc nhập và khai thác dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác nhất. Qua đó, bạn cần biết đến khái niệm sâu hơn, đó chính là cơ sở dữ liệu quan hệ.
Cơ sở dữ liệu có nhiều cách tổ chức, trong đó cách hiệu quả nhất là tổ chức theo mô hình quan hệ do tiến sĩ E.F.Code người Đức đề xuất năm 1969 và người ta gọi đó là cơ sở dữ liệu quan hệ. Khái niệm của ông: Cơ sở dữ liệu quan hệ tổ chức dữ liệu theo các bảng và có quan hệ với nhau để giảm thiểu sự dư thừa dữ liệu đồng thời vẫn đảm bảo sự hiệu quả trong lưu trữ và truy xuất dữ liệu.
Ngày nay, cơ sở dữ liệu quan hệ được dùng trong hầu hết các hệ thống phần mềm từ kế toán, ngân hàng, doanh nghiệp,…Ứng dụng rộng rãi, tiện lợi, mang lại nhiều lợi ích trong lĩnh vực công nghệ, phục vụ đời sống.
Các thành phần cơ bản trong cơ sở dữ liệu quan hệ gồm những gì?
Tìm hiểu các thành phần cơ bản của một cơ sở dữ liệu quan hệ
Bảng dữ liệu (table)
Bảng dữ liệu là thành phần chính trong cơ sở dữ liệu quan hệ. Trong đó:
– Cột/Trường (field): Các trường thể hiện thuộc tính của bảng dữ liệu ví dụ tên, địa chỉ…
– Dòng(row): Một dòng dữ liệu gồm các dữ liệu có liên quan với nhau hay còn gọi là bảng ghi (record).
– Ô (cell): Giao giữa dòng và cột và là nơi chứa dữ liệu.
– Khóa chính(primary key): Một trường hoặc nhiều trường gộp lại được sử dụng để định nghĩa bảng ghi. Khóa chính có 2 thuộc tính là không được trùng và không được rỗng.
– Ví dụ: giá trị 1 của trường customerID đó sẽ suy ra được tất cả dữ liệu của dòng đầu tiên. Hay nói cách khác các giá trị của dòng đầu tiên là giá trị các thuộc tính của bảng ghi có customerID = 1.
Một bảng có thể có khóa chính hoặc không, tuy nhiên để dễ quản lý người ta thường định nghĩa khóa chính cho các bảng.
Mối quan hệ (relationship)
Trong đó:
– Khóa ngoại (foreign key): Là trường ở bảng này (bảng invoice) nhưng có trường tương ứng làm khóa chính ở bảng kia (bảng customer) để tạo ra mối quan hệ giữa hai bảng.
– Mối quan hệ (relationship): Tạo ra mối liên kết giữa hai bảng nhằm xác định mối liên quan giữa các trường dữ liệu của hai bảng.
– Ví dụ: nếu bạn muốn biết khách hàng có mã khách hàng số 1 mua những đơn hàng nào thì bạn phải dựa vào mối quan hệ trên. Trong cơ sở dữ liệu quan hệ mối quan hệ thể hiện ở 03 dạng sau:
+ Quan hệ 1-1: Trong quan hệ này mỗi bảng chỉ có một và chỉ một bảng ghi tương ứng mà thôi. Ví dụ quan hệ vợ – chồng, quan hệ Thông tin cơ bản – Thông tin chi tiết …
+ Quan hệ 1-n: Là quan hệ phổ biến nhất trong cơ sở dữ liệu, trong hệ này 1 bảng ghi ở bảng này có nhiều bảng ghi tương ứng ở bảng kia. Trong ví dụ trên một bảng ghi trong bảng Customer có nhiều bảng ghi trong bảng Invoice.
+ Quan hệ n-n: trong quan hệ này một bảng ghi trong bảng này tương ứng với nhiều bảng ghi trong bảng kia và ngược lại.
Cơ sở dữ liệu là một trong những nền tảng kiến tảng về công nghệ thông tin.
Lược đồ thực thể quan hệ (ERD: entity relationship diagram)
ERD sẽ giúp bạn hiểu nhanh hơn về cấu trúc của cơ sở dữ liệu, từ đó giúp bạn dễ dàng thao tác hơn với chúng.
Hệ quản trị Cơ sở dữ liệu (Database Management System – DBMS): Là các phần mềm dùng để quản lý và vận hành cơ sở dữ liệu. Các DBMS phổ biến như MySQL, SQL Server, Oracle Database, DB2 …
Chúng ta vừa tìm hiểu các khái niệm về cơ bản của cơ sở dữ liệu và cơ sở dữ liệu quan hệ, vẫn còn rất nhiều vấn đề cần tìm hiểu, mỗi người sinh viên cần có sự chú tâm hơn trong các vấn đề học tập và thực hành, xây dựng nền tảng cho công việc sau này.
